Boş ve Yararsız İşler
Kur’ân-ı Kerîm’de müminler, “boş ve yararsız şeylerden yüz çevirenler”[1] olarak tarif ediliyor. Bir mümin boş ve yararsız şeyleri nasıl ayırt edebilir? Burada kastedilen boş ve yararsız şeyler nelerdir?
Bu ayette geçen ve “boş ve yararsız şeyler” diye tercüme edilen “lağv” kelimesinden kastedilen şeyin ne olduğuna dair değişik tefsirler yapılmıştır. Dehhâk (r.a.), “Lağv şirktir.”, derken Hasan el-Basrî (r.a.), “lağv”dan maksadın bütün günah ve isyan olan şeyler olduğunu ifade etmiştir. İslam âlimleri bu tarifin her şeyi içine alan bir tarif olduğunu ifade etmişlerdir. İmam Mâlik (r.a.) ise, “lağv” kelimesinin birçok anlama geldiğini ifade ederek şunları söylemiştir: “Lağv, içinde helal olmayan sözlerin geçtiği musiki parçlarıdır. Yahut içinde fayda ve menfaat olmayan sözlerdir. Veyahut da dil alışkanlığı ile söylenen ‘vallahi, billahi’ gibi sözlerdir.” Bu yoruma göre ayette kastedilen şey, içinde insanın olgunlaşmasına, bilgi ve kültürünün artmasına vesile olmayacak oyun ve eğlencelerdir. İçinde Allah (c.c.)’a ve dinin mukaddeslerine isyan anlamı olan, sırf şehevi istek ve arzuların depreşmesine sebep olan, amiyane tabirle kişiyi “geveze” konumuna getiren, Müslüman’ın şahsiyet ve onuruna halel getirecek şeyler “lağv” ve kötü eğlenceden sayılır. Bu sebeple bu tür faaliyetlerden uzak durmak gerekir.
[1] Mü’minûn suresi, 23:3